درياچه مهارلو
درياچه مهارلو (نامهاي ديگر: مهلو، مهلويه و ماهلويه، نام قديمي: جنكال، يا درياچه نمك) واقع در شهرستان سروستان، از درياچههاي استان فارس ايران است. نام اين درياچه، برگرفته از نام روستاي مهارلو از توابع شهرستان سروستان است كه در مجاورت آن قرار گرفته است و اين روستا در بخش ساحلي درياچه واقع شده است. در سال ۱۳۸۵ خ. با تصويب هيئت وزيران، درياچه مهارلو به عنوان يكي از ۷ منطقه نمونه گردشگري ايران برگزيده شدهاست.
جغرافياي درياچه مهارلو
اين درياچه با ابعاد ۱۰×۶ در ۲۳ كيلومتري و وسعت ۲۵ هزار هكتاري جنوب شرقي شهر شيراز و در باختر درياچه بختگان قرار گرفته است. درياچه مهارلو خاوريترين بخش جلگه شيراز است. مهارلو داراي آبي بسيار شور است و در فصلهاي خشكي يكي از كانسارهاي بزرگ نمك ايران بهشمار ميآيد. فرآوري نمك از اين درياچه توسط مجتمع استحصال نمك وابسته به پتروشيمي شيراز انجام ميشود.
ارتفاع اين درياچه، ۱۴۶۰ متر از سطح دريا و بيشينه ژرفاى آن ۳ مترگودى است. به همين دليل ميزان تبخير آب درياچه بالا است و بخشى از بستر آن را لايهاى از نمك ميپوشاند و فقط در بخشهاى شمالى و مركزى آن، آن هم با ژرفاى خيلى كم (حداكثر ۵۰ سانتيمتر) و شورى زياد،آب وجود دارد. تأمين كننده اصلى آب اين درياچه رودها و آبراهههايى هستند كه از شمال باخترى و جنوب خاورى در آن تخليه ميشوند. دو رودخانه فصلي «سلطانآباد» و رودخانه خشك درياچه مهارلو را تغذيه ميكنند. آب چند چشمه نيز عمدتاً از قسمتهاي غربي و شمالي وارد اين درياچه ميشوند.
روند شكل گيري درياچه مهارلو
درياچه مهارلو در يك فرونشست ناوديس مانند روند شمال باخترى – جنوب خاورى، شكل گرفته كه گسل جوان و لرزهاى سروستان از آن ميگذرد. به نظر ميرسد كه حركات اين گسل به ويژه از زمان پليستوسن پسين به بعد، موجب تشكيل اين فرونشست ناوديس گونه شده باشد. به باور كرينسلى در سال (۱۹۷۰) به دليل نبود سواحل كهن يا پادگانههاى بلند، امكان وجود درياچهاى در زمان پيش از پليستوسن كم است و اگر درياچهاى هم وجود داشته، در نقاطى بوده كه امروزه در حاشيه درياچه فعلى قرار ميگيرد.
نمايي زيبا از درياچه مهارلو شيراز
تركيبات آب درياچه مهارلو
نمك درياچه مهارلو شيراز
آب اين درياچه از نوع كلريدسديم – منيزيم، سولفات سديم(۴SO 2Na ، ۲ MgCl، NaCl ) است و از نمك اين درياچه براى صنايع پتروشيمى استفاده ميشود. در ضمن بالابودن پتاسيم و به ويژه منيزيم در شورابههاى درياچه مهارلو، امكان استحصال اقتصادى نمكهاى منيزيم به عنوان فرآورده اصلى و پتاسيم به عنوان محصول فرعى را امكانپذير نشان ميدهد.
پوشش گياهي و حيات وحش درياچه مهارلو
از گياهان اطراف اين تالاب مي توان به گياهان شور پسند نظيرTamarix-Suaeda- salicornia اشاره داشت . ولي در كنار ريز تالاب هاي بارميشو و آب پروران كه از آب شيرين برخوردار هستند، پوشش گياهي شامل Typha – Phragmites- Sedges- Chara است .پيشنهاد ميدهيم از طبيعت بكر اين منطقه در تور شيراز استفاده كنيد.
نمايي از پوشش گياهي و درياچه مهارلو شيراز
در كنار چشمه هاي دائمي آب شيرين و ريز تالاب هاي ايجاد شده آن ، مهارلو زيستگاه بسياري از پرندگان مهاجر نظير انواع اردك ها ، غاز ها و فلامينگو ها است كه عموماٌ براي زمستان گذراني به اين تالاب مي آيند. در گزارش هاي سازمان حفاظت محيط زيست پرندگان فهرست شده زير به ثبت رسيده است:
اردك مرمري- يلوه آبي – يلوه نوك سبز – چوب پا- خروس كولي دم سپيد – پرستوي دريايي كوچك – سسك ابرو سفيد – سسك تالابي پر سرو صدا- پليكان سفيد – غاز خاكستري- تنجه – آنقوت- خوتكا- درناي معمولي – آوست – فلامينگوي بزرگ – غاز پيشاني سفيد – پليكان پاخاكستري – اردك سرسفيد – عقاب دريايي دم سفيد – عقاب تالابي – عقاب شاهي – بالابان – شاهين - دم جنبانك كله زرد – گلو آبيپرندگان درياچه مهارلو شيراز
تهديدات زيست محيطي
در خشكسالي سال ۱۳۸۷/۲۰۰۸ حدود ۹۰ درصد درياچه «مهارلو» خشك شد و از اين درياچه به غير از نيزارها و تالابهاي اقماري چيزي بهجا نماند. در پي اين خشكسالي از جمعيت ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار قطعهاي پرنده فلامينگو در درياچه مهارلو در سال ۱۳۸۷ تنها حدود ۵ هزار فلامينگو باقي ماند.
پايين آمدن سطح آب كمك مي كند كه شرايط براي رشد يك جلبك يا همان كشند قرمز در درياچه ها مهيا شود از اين رو به دليل كاهش آب طي چند مدت اخير شاهد قرمز شدن درياچه مهارلو هستيم. كشندهاي قرمز يكسري از جلبكها هستند كه نسبت به شوري مقاوم بوده و زمانيكه شوري آب بالا رود اين جلبكها رشدشان بيشتر مي شود. روند پايين آمدن آب و بالارفتن غلظت نمك در درياچه مهارلو باعث شده كه شرايط براي زيست اين جلبك فراهم شود كه براي موجودات درياچه مضر است.
هنگامي كه تراكم جلبكها در سطح آب بالا رود به صورت لايه اي قرار مي گيرند كه مانع از تبادل هوا با آب و در نهايت كاهش اكسيژن مي شود كه در اين شرايط سمهايي توليد مي كند. رشد كشند قرمز در درياچه مهارلو تاثير منفي در حيات آرتميا داشته زيرا وجود اين جلبكها در درياچه آنقدر زياد است كه رنگ درياچه به طور كامل تغيير يافته است. آرتميا نقش بسيار مهمي در از بين بردن برخي ناخالصيهاي نمك و املاح آب و همچنين توجيه اقتصادي زيادي دارد.
جاذبه هاي اطراف درياچه مهارلو
مهارلو، محمودآباد، بكت، برمشور، قنبري، دوبنه (شيراز)، انجيره و اعلاالدوله از روستاهاي گردشگري پيرامون اين درياچه هستند. از كوههاي مشرف به درياچه ميتوان به كوه قلعه گريخته، كوه شرقي و كوه شمالي اشاره كرد.
آدرس درياچه مهارلو
درياچه مهارلو واقع در شهرستان سروستان است و فاصله آن تا مركز شهر شيراز حدود ۳۰ كيلومتر ميباشد.
اميدواريم كه اين مطلب براي شما مفيد واقع شده باشد.
خواهشمنديم در صورتيكه قصد سفر ه شهر شيراز را داريد،براي رزور تور شيراز با ما در تماس باشيد.
منبع