گهواره ديد

آيا تا به حال به اين موضوع فكر كرده ايد كه در قديم براي محافظت و كنترل عبور و مرور از دروازه هاي شهر شيراز چه ميكردند؟
گهواره ديد يا گنبد عضد در قديم به همين منظور ساخته شده است.ما در اين مطلب قصد داريم تا به معرف گهواره ديد بپردازيم.در ادامه با ما باشيد.

معرفي گهواره ديد

گهواره ديد توسط عضد الدوله ديلمي (۳۳۷-۳۷۲ه.ق) به جهت تسلط بر معبر ورودي شهر، براي حفاظت از شهر و ديده باني نگهبانان و نيز روشن كردن آتش و علامت دادن در دوران گذشته، از سنگ تراش نخورده و ساروج ساخته شد.تصوري از گهواره شيراز

در چهار ضلع اين طاق، چهار درگاه وجود دارد، هر ضلع آن داراي ۴ متر عرض و ۴ متر طول و ۳ متر ارتفاع است. ارتفاع گنبد نيز سه متر و نيم مي باشد. بناي كلي گهواره ديد، برگرفته شده از چهارطاقيهاي دوره ساساني است. وي هنگام ساخت دروازه قرآن، اين چهار طاق را نيز بر فراز كوه مشرف به تنگه ساخت تا جايگاه ديده‌بانان و سربازاني باشد كه بر رفت و آمد كاروان‌ها و شاهراه ورودي شمال شهر نظارت داشته باشند.

تصويري زيبا از گهواره ديد

در اصل مي‌توان گفت گهواره ديد ، برج ديده‌باني و خبررساني بوده است كه از طريق آن نشانه‌ها و اخبار مهم را به ديگر نقاط مي‌رسانده‌اند. براي فرستادن پيام‌هاي فوري و مهم از تابش نور آيينه، راه انداختن دود، به كار بردن بوق و شيپور استفاده مي‌كردند و در شب‌ها نيز با روشن كردن آتش، برج‌هاي بعدي را خبر مي‌كردند و بدين طريق از برج به برج خبرهاي دوردست به پايتخت مي‌رسيد.

هم اكنون پيرامون اين مكان درختكاري شده و يكي از گردشگاه‌هاي زيباي شيراز است كه مسافران نيز در تور شيراز ميتوانند از آن استفاده كنند.

چطور به گهواره ديد برويم؟

براي رفتن به آنجا بايد از بوستان كوهپايه كه در دامن كوه چهل مقام قرار گرفته، گذشت و سپس در سينه كش كوه از طريق پلكان سيماني كه توسط شهرداري شيراز ساخته شده به آنجا رفت.پله هاي گهواره ديد شيراز

هم اكنون، در كوهپايه كوه چهل مقام از جانب شهرداري شيراز بوستان كوهپايه احداث شده است و حد فاصل بوستان تا گنبد عضد نيز پلكاني جهت سهولت رفت و آمد، ساخته شده است. اين بنا پس از انقلاب اسلامي مرمت شد و در تاريخ ۵/۱۰/۱۳۵۲ با شماره ۹۶۱ در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد.

منبع : سازمان ميراث فرهنگي شيراز